Przeciek dachu stanowi problem i jest sporym zagrożeniem dla jego konstrukcji. Niezauważony będzie powodował niekontrolowany wzrost wilgotności powietrza w pomieszczeniach oraz zawilgocenie elementów konstrukcyjnych, warstwy wykończeniowej i elementów wyposażenia. Nadmiar wilgoci powoduje dynamiczny rozwój szkodliwych dla zdrowia grzybów i drobnoustrojów. Ma też negatywny wpływ na większość materiałów budowlanych i wykończeniowych. Utrzymująca się wilgoć wiąże się z charakterystycznym nieprzyjemnym zapachem. W skrajnym przypadku przeciek dachu i wnikająca wilgoć mogą spowodować rozległe uszkodzenia i konieczność wymiany niektórych elementów konstrukcji dachu i pokrycia dachowego.

Jakie są sposoby i jak dokładnie sprawdzić gdzie przecieka dach?

Zacieki na ścianach i suficie mogą być objawami przeciekającego dachu

Jeżeli na suficie i ścianach pojawiają się oznaki wilgoci i rozwijających się grzybów to może to oznaczać, że mamy problem z cieknącym dachem. Kapanie wody na głowę to dość późne stadium przecieku, ale identyfikacja uszkodzenia na wczesnym etapie może być po prostu trudna. Nawet niewielkie i niewidoczne na co dzień uszkodzenia pokrycia dachowego mogą spowodować przeciek dachu, który z czasem będzie dawał o sobie znać. Nadmiar wilgoci w pomieszczeniach to jeden z objawów przeciekającego dachu. Wilgotne zacieki na suficie i w okolicy kratek wentylacyjnych mogą oznaczać problem związany ze szczelnością pokrycia dachowego. W takiej sytuacji warto sprawdzić, w jakim stanie jest dach. Pierwsze zabiegi powinny mieć na celu znalezienie obszaru, gdzie występuje przeciek. Uszkodzeń i wyraźnych śladów wilgoci należy szukać wzdłuż krawędzi i załamań dachu oraz w miejscach, w których przez dach przechodzą różnego rodzaju elementy konstrukcyjne lub elementy wyposażenia i instalacji. Warto też sprawdzić stan pokrycia, osłon i uszczelnień wokół okien dachowych. Co ważne, trzeba dokładnie sprawdzić także stan odpływów, rynien i rur spustowych.

Przeciekający dach – jak zlokalizować problem?

Problem z nadmierną wilgocią i jej śladami w miejscach takich jak: przepust komina przez dach czy dachowe świetliki i kratki wentylacyjne może oznaczać przeciek pokrycia dachowego. Jak sprawdzić gdzie przecieka dach? W takim przypadku należy dokładnie sprawdzić jego stan. Jeżeli jest to możliwe, oględzinom powinno poddać się zarówno wewnętrzną, jak i zewnętrzną stronę dachu. Ślady wilgoci w charakterystycznych miejscach, takich jak wspomniane już wyżej okolice krawędzi dachu, w tym kalenicy lub kosza dachu oraz okolice dachowych świetlików, lukarn i komina, mogą świadczyć o uszkodzeniu obróbek, membran i izolacji, które mają uszczelnić dach w miejscu przepustu montażowego lub załamania. Aby nie popełnić pomyłki w trakcie poszukiwania przecieku dachu, warto się też upewnić, czy problem z wilgocią nie jest spowodowany innymi przyczynami. Jak szukać przecieku?

1. Sprawdzić, czy nie ma innych przyczyn, które mogą powodować nadmiar wilgoci w pomieszczeniu – jeżeli przeciek nie jest oczywistym powodem rosnącego poziomu wilgoci we wnętrzu, należy sprawdzić, czy są inne przyczyny. Problemem może być uszkodzenie instalacji wod-kan itp. Warto przewietrzyć i osuszyć pomieszczenie, w którym pojawia się wilgoć, aby wykluczyć inne przyczyny.
2. Kontrola miejsc, w których znajdują się przepusty montażowe w dachu – wilgoć we wnętrzu wokół komina, kratek kominków wentylacyjnych, okien dachowych i krawędzi dachu może świadczyć o uszkodzeniu obróbek lub izolacji przepustów oraz okapów. To typowe usterki powodujące przecieki dachów. Na szczęście uszkodzenia tego typu są stosunkowo proste do usunięcia.
3. Oględziny stanu pokrycia dachowego – to kolejny krok podczas oględzin przeciekającego dachu. Na zewnątrz szuka się widocznych uszkodzeń mechanicznych. Uszkodzenia pokrycia i obróbek – dziury, pęknięcia, odkształcenia lub brak elementów pokrycia czy obróbek to oznaka, że dane miejsce nie jest odpowiednio zabezpieczone. O ile to możliwe, dach warto sprawdzać również od wewnątrz. W przypadku dachów, których konstrukcji nie da się ocenić od strony strychu, w miejscach odpowiadających uszkodzeniom zewnętrznym oraz w ich okolicach można obserwować ślady gromadzonej wilgoci. 
4. Warto sprawdzić, czy problem nie wynika z błędów konstrukcyjnych lub uszkodzenia membran, izolacji i pokryć. Zastosowanie uszkodzonych lub niewłaściwie dobranych komponentów – obróbek, membran i izolacji, których nie powinno się stosować na danym rodzaju dachu, może być trudne do zweryfikowania. W takich przypadkach można rozważyć zastosowanie jednej z metod pomiarowych, które umożliwiają diagnozę wszystkich warstw pokrycia dachowego bez ingerencji w jego strukturę.

Typowe uszkodzenia pokryć dachowych, które powodują przecieki dachu

Szukając przecieku dachu, można próbować znaleźć ślady typowych uszkodzeń, które często towarzyszą przeciekom. Jak już wspomnieliśmy, przecieki mogą być spowodowane uszkodzeniem kołnierzy i izolacji wokół elementów przechodzących przez dach. Zdarzają się mechaniczne uszkodzenia pokrycia dachowego oraz uszkodzenia membran i izolacji na krawędziach i załamaniach połaci dachu.

• Uszkodzenia pokryć bitumicznych – w przypadku dachów krytych papą oględziny stanu pokrycia warto zacząć od weryfikacji stanu połączeń. Do sprawdzenia są miejsca, w których znajdują się zakłady (miejsca łączenia przylegających pasów papy) oraz okolice okapu i kalenicy w przypadku dachu spadzistego. Uszkodzenia mogą wynikać z osłabienia materiału, jego słabej jakości, uszkodzeń mechanicznych, niewłaściwego montażu, zaniechania okresowych czynności serwisowych i ekspozycji na zmieniające się warunki atmosferyczne. Użytkownik może zauważyć dziury i pęknięcia pokrycia. Niepokoić powinny też pojawiające się pęcherze i fale. Pęcherze są powodowane przez kondensację pary wodnej z wnętrza budynku. Z czasem pękają i odsłaniają dolną warstwę izolacji. Fale to zjawisko charakterystyczne dla źle ułożonych pokryć bitumicznych na dachach spadzistych. Wskazują na tzw. zjawisko „spływania”. Dzieje się tak na skutek wysokich temperatur, gdy pokrycie zostało ułożone niewłaściwie lub gdy zastosowano niewłaściwy materiał, który nie jest przystosowany do montażu na dachu spadzistym.
• Uszkodzenia pokryć naturalnych i blachodachówek – w przypadku dachów spadzistych krytych blachodachówką lub dachówką z materiałów naturalnych, można zaobserwować uszkodzenia mechaniczne, w tym pęknięcia, przemieszczenie lub brak elementów pokrycia. Na dachach pokrytych blachą warto sprawdzić miejsca, w których widoczne są różnego rodzaju odkształcenia – zazwyczaj wskazują one na uszkodzenie mechaniczne lub problem, z którymś z elementów pokrycia.

• Uszkodzenia wokół kominów, lukarn, świetlików, okien dachowych – należy dokładnie sprawdzić stan kołnierzy i uszczelnień. Często zdarza się, że na skutek uszkodzeń i zużycia spowodowanego zmieniającymi się warunkami atmosferycznymi – gwałtownymi zmianami temperatur, zalegającym śniegiem i lodem, zalegającymi zanieczyszczeniami utrzymującymi wilgoć, uszczelnienia i kołnierze osłaniające przepusty tracą swoje właściwości, co prowadzi do uszkodzeń mechanicznych. Charakterystyczne oznaki to odkształcenia kołnierzy, szczeliny i pęknięcia lub kruszenie widocznych elementów i uszczelnień z tworzywa.

 
Uszkodzenia membran i izolacji znajdujących się pod pokryciem mogą być trudne do znalezienia. Wybierając materiały na dach, warto więc postawić na sprawdzone rozwiązania, takie jak np. membrany o podwyższonych parametrach wytrzymałościowych, które utrzymują swoje właściwości nawet w okresie 6-miesięcznej ekspozycji na promieniowanie UV. To gwarancja, że intensywne promieniowanie słoneczne nie pogorszy właściwości membrany, zanim zostanie ułożone pokrycie dachowe. Warto też rozważyć montaż mat termoizolacyjnych – przynajmniej we wrażliwych miejscach. To dodatkowe zabezpieczenie przed wnikaniem wilgoci, które poprawia efektywność cieplną poddasza i innych pomieszczeń, w których jest zamontowane.